Kva, ENDÅ eit ragnarok? Korleis kan Ida Neverdahl gjere noko som helst originalt med temaet på dette tidspunktet? Svaret er: Ved å vere seg sjølv lik. For Floke er ein veldig Ida Neverdahl serie.
Floke Skrufsson er ingen Ubbe Gunnhildsson. Han er ein ung skald som ikkje vil slåst, og er ven med alt levande. I så måte er han noko av eit utskot i landsbyen sin, der alle med glede fornærmar og juler opp kvarandre, og ein drep alt som ikkje er menneske (eller i alle fall alt som ikkje er menneske). Likevel har Floke det etter forholda greitt, heilt til han reddar ein gamal krok som har nasen sin sittande fast i ein stubbe. Som belønning får han eit magisk sverd. Med dette blir han den usannsynlege helten som må redde verda frå Ragnarok.
Så langt høyres dette ut som eit standardplott som kunne blitt brukt i ein kva som helst teikneserie/bok/film inspirert av norrøn mytologi og folkeeventyr. Sjølv det at helten er ein pasifist verkar ikkje for outrert. Men her er det av Ida Neverdahls metode (eller metodar) kjem inn i bildet. For det første at ho har ein strek så eigenarta at den ikkje let seg imitere, med klumpete styggsøte plastilinaktige figurar på stiliserte bakgrunnar i dempa naturfargar.
Denne streken heng uløyseleg saman med den karakteristisk absurde og makabre humoren. Om «Floke» er meint å vere ei barnebok, held Ida uansett ikkje stort tilbake i skildring av død, drap og lemlesting, sjølv om det meste er pakka inn i avvæpnande og realitetsdistanserande humor. Ida kan få deg til å le av det meste. Ingen annan norske teikneserieskapar er så burlesk og så sympatisk på same tid.
På førehand hadde instinktet mitt vore å spørje serieskaparen om ho ikkje kunne finne på noko meir originalt enn norrøn mytologi. Etter å ha lest «Floke» er eg minna om at det ikkje er ideen, men kva du gjer med den, som tel. Ida Neverdahl tek seg fridomar med det mytologiske materialet som få andre kunne komme unna med, men som i hennar omarbeiding er vedunderleg forfriskande.
Det hjelper at ho er meir interessert i å køyre sitt eiga løp enn i å trekke inn flest mogelege mytologiske figurar. Og når ho bruker desse, gir ho dei si eiga vri. Tor er ein godsleg og optimistisk brumlebass som tek ting som dei kjem, og Hel styrer Helheimen meir som ein sommarleir enn eit dødsrike («Og på laurdagar har vi bingo!»)
Når forteljinga når sitt klimaks, er Idas alternative norrøne univers så godt etablert at det fullt mogeleg å vere med vere med på ideen om at dinosaurane hadde ei vikingtid. Den læt latterlegare kvar gong ein tenker på den, og fungerer likevel som eit endeleg prov på kor fullkommen suksessoppskrifta hennar er.
Strengt tatt har ikkje boka så mykje historie, den blir berre utbrodert og uthala. Noko som hadde vore eit problem viss intrigen var ein viktig grunn til å lese «Floke». I steden er det forma, stemninga og dei enkeltståande episodane som gir boka substans.
Då kunne det ha vore ei litt meir vesentleg innvending er at hovudpersonen faktisk ikkje har så mykje personlegdom. Reint bortsett frå at han er pasifist, utmerkar Floke seg ikkje med særskilte karaktertrekk, og er meir ein generell identifikasjonsfigur for lesaren. Men slik stadfestar han at dette handlar om Flokes verd heller enn om tittelpersonen.
«Floke» er meint å vere ein bokserie, noko som eg først var litt skeptisk til, for eg meiner at Neverdahls stil ikkje eignar seg for å bruke det same konseptet over lenger tid. Men det er visst berre snakk om ein grafisk roman i to delar, og det blir noko anna. Etter å ha lese ferdig bind ein er eg heilt overtydd om at Ida Neverdahl fortener ei bok til for verkeleg å få utløp for alle ideane sine. Ho tek seg god tid og mykje plass, men ein teikneserieskapar som kan få «dinosaurvikingar» til å fungere, er verdt det. Om noko så er eg overraska over at ho berre treng eitt bind til.
Floke
Av Ida Eva Neverdahl
180 sider
299 kr. (veil)
Det Norske Samlaget
